Obesitas is een chronische aandoening die wordt gekenmerkt door overmatige vetophoping in het lichaam. De Body Mass Index (BMI) wordt gebruikt als maatstaf om obesitas te classificeren. Bij een BMI tussen 25-29,9 kg/m² spreekt men van overgewicht, terwijl obesitas begint bij een BMI van 30 kg/m² of hoger. Ernstige obesitas wordt gediagnosticeerd vanaf een BMI van 40 kg/m².
In België kampt ongeveer 17% van de volwassen bevolking met obesitas, een cijfer dat de afgelopen decennia is blijven stijgen. Obesitas verhoogt het risico op verschillende ernstige gezondheidsproblemen zoals type 2 diabetes, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, slaapapneu en bepaalde vormen van kanker. Deze complicaties kunnen de levensverwachting aanzienlijk verkorten en de levenskwaliteit drastisch beïnvloeden.
Obesitas ontstaat door een complexe wisselwerking tussen verschillende factoren. Genetische aanleg speelt een belangrijke rol, waarbij bepaalde genen de neiging tot gewichtstoename kunnen beïnvloeden. Familiegeschiedenis van obesitas verhoogt het risico aanzienlijk.
Ook slaapgebrek, leeftijd en bepaalde medische aandoeningen kunnen bijdragen aan gewichtstoename. Het herkennen van deze risicofactoren is essentieel voor effectieve preventie en behandeling van obesitas.
In België zijn verschillende geneesmiddelen beschikbaar voor de behandeling van obesitas, elk met specifieke werkingsmechanismen en toepassingen. Deze medicatie wordt uitsluitend op voorschrift verstrekt en vormt onderdeel van een uitgebreid behandelplan.
Orlistat werkt door de opname van vetten in de darmen te blokkeren. Het remt het enzym lipase, waardoor ongeveer 30% van de ingenomen vetten onverteerd worden uitgescheiden. De standaarddosering bedraagt 120 mg driemaal daags bij de maaltijden.
Als GLP-1 receptoragonist helpt liraglutide bij gewichtsverlies door het verzadigingsgevoel te verhogen en de maagontlediging te vertragen. Het wordt dagelijks subcutaan geïnjecteerd, met een geleidelijke dosisopbouw.
Obesitasmedicatie wordt voorgeschreven bij een BMI ≥30 kg/m² of ≥27 kg/m² met comorbiditeiten. Belangrijke contra-indicaties omvatten zwangerschap, borstvoeding en bepaalde psychiatrische aandoeningen. De mutualiteit vergoedt deze medicatie onder strikte voorwaarden, waaronder bewezen leefstijlinterventies en medische begeleiding.
Naast voorgeschreven medicatie kunnen verschillende voedingssupplementen en ondersteunende producten bijdragen aan gewichtsbeheersing. Deze producten zijn vrij verkrijgbaar maar vereisen wel zorgvuldige selectie en gebruik.
Hoewel deze producten ondersteunend kunnen werken, is hun effectiviteit beperkt zonder leefstijlaanpassingen. Raadpleeg altijd uw apotheker of arts voordat u supplementen gebruikt, vooral bij bestaande aandoeningen of medicijngebruik. Kwaliteitsproducten met bewezen ingrediënten verdienen de voorkeur boven commerciële "wondermiddelen".
Een duurzame gewichtsafname begint met het aanpassen van uw voedingspatroon. Dit betekent niet alleen minder calorieën consumeren, maar ook kiezen voor voedzame, verzadigende voedingsmiddelen. Focus op verse groenten, magere eiwitten, volkoren granen en gezonde vetten. Vermijd ultrabewerkte voedingsmiddelen en suikerhoudende dranken.
Regelmatige beweging is essentieel voor succesvol gewichtsverlies en gewichtsbehoud. Begin geleidelijk met lichte activiteiten zoals wandelen of zwemmen. Bouw dit langzaam op naar 150 minuten matige intensiteit per week, zoals aanbevolen door Belgische gezondheidsrichtlijnen.
Voor optimale resultaten zijn verschillende levensstijlfactoren belangrijk:
Uw huisarts is het eerste aanspreekpunt voor obesitasbehandeling in België. Bij een BMI boven 30 of bij complicaties zoals diabetes type 2 of hoge bloeddruk, kan doorverwijzing naar een endocrinoloog of obesitasspecialist noodzakelijk zijn.
Effectieve obesitasbehandeling vereist samenwerking tussen verschillende zorgverleners. Een team kan bestaan uit uw arts, diëtist, psycholoog, kinesitherapeut en apotheker. Deze gecoördineerde aanpak verhoogt de slaagkans aanzienlijk.
Bij ernstige obesitas (BMI ≥40) kunnen chirurgische ingrepen zoals een maagband of gastric bypass overwogen worden. Farmaceutische begeleiding door uw apotheker helpt bij medicatiebeheer en voedingssupplementen. Regelmatige follow-up en monitoring zijn cruciaal voor langetermijnsucces en het voorkomen van terugval.
