HIV (Human Immunodeficiency Virus) is een virus dat het immuunsysteem van de mens aanvalt en geleidelijk verzwakt. Het virus richt zich specifiek op CD4+ T-cellen, ook wel helper T-cellen genoemd, die een cruciale rol spelen in de afweer tegen infecties en ziekten. Door deze cellen te vernietigen, wordt het lichaam steeds kwetsbaarder voor opportunistische infecties en bepaalde vormen van kanker.
Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen HIV en AIDS. HIV is het virus zelf, terwijl AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) het eindstadium van een onbehandelde HIV-infectie is. Met moderne behandeling kunnen mensen met HIV een normaal leven leiden zonder ooit AIDS te ontwikkelen.
HIV wordt overgedragen via contact met bepaalde lichaamsvloeistoffen van een geïnfecteerd persoon:
Vroege symptomen kunnen griepachtige klachten zijn zoals koorts, vermoeidheid en opgezette lymfeklieren, maar vaak verloopt de infectie aanvankelijk symptoomloos.
In België zijn verschillende testmethoden beschikbaar voor HIV-detectie. De meest betrouwbare test is de bloedtest die antilichamen en antigenen detecteert, met een window period van ongeveer 3-4 weken. Sneltesten geven binnen 15-20 minuten een resultaat, maar hebben een iets langere window period van 3 maanden.
HIV-testen kunnen worden uitgevoerd bij verschillende instanties in België:
Voor wie anonimiteit wenst, bieden de Centra voor Seksuele Gezondheid gratis en anonieme testen aan. De betrouwbaarheid van moderne HIV-testen is zeer hoog, met een nauwkeurigheid van meer dan 99%. In België worden HIV-testen op medisch voorschrift volledig terugbetaald door de mutualiteit. Zelftesten zijn verkrijgbaar in apotheken voor ongeveer €25-30.
In België zijn verschillende antiretrovirale medicijnen beschikbaar voor de behandeling en preventie van HIV-infecties. Deze geneesmiddelen zijn verkrijgbaar via voorschrift en worden terugbetaald door het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) onder specifieke voorwaarden.
Voor HIV-preventie zijn Truvada en Descovy beschikbaar als pre-exposure profylaxe. Deze medicijnen worden dagelijks ingenomen door personen met een verhoogd risico op HIV-infectie en bieden een effectieve bescherming van meer dan 90% bij correcte inname.
Moderne HIV-behandeling bestaat uit combinatietherapieën zoals Biktarvy, Triumeq en Genvoya. Deze medicijnen bevatten meerdere werkzame stoffen in één tablet, wat de therapietrouw verbetert en de virale onderdrukking optimaliseert.
Alle antiretrovirale medicijnen kunnen bijwerkingen veroorzaken en hebben potentiële interacties met andere geneesmiddelen. Regelmatige medische opvolging is essentieel voor optimale behandelresultaten.
Succesvolle HIV-behandeling vereist strikte therapietrouw en regelmatige medische opvolging. HAART (Highly Active Antiretroviral Therapy) is de standaardbehandeling die het virus effectief onderdrukt en de kwaliteit van leven verbetert.
De belangrijkheid van dagelijkse, tijdige inname van antiretrovirale medicijnen kan niet worden overschat. Gemiste doses kunnen leiden tot virale resistentie en behandelfalen. Patiënten moeten een vaste routine ontwikkelen en gebruik maken van herinneringssystemen.
HIV-behandeling is een levenslange therapie die voortdurende samenwerking tussen patiënt en zorgverlener vereist. Met moderne medicijnen kunnen mensen met HIV een normale levensverwachting bereiken bij adequate behandeling en opvolging.
Het consequent en correct gebruik van condooms blijft de meest effectieve methode om HIV-transmissie te voorkomen. Latexcondooms bieden uitstekende bescherming wanneer ze juist gebruikt worden. Voor personen met een latexallergie zijn polyurethaancondooms een veilig alternatief. Onze apotheek biedt een breed assortiment condooms van verschillende merken en maten.
Pre-exposure profylaxe (PrEP) is een preventieve behandeling waarbij HIV-negatieve personen met een verhoogd risico dagelijks medicatie innemen. In België is PrEP beschikbaar via gespecialiseerde HIV-centra en wordt terugbetaald door de ziekteverzekering voor bepaalde risicogroepen. Regelmatige medische follow-up is essentieel voor een veilig PrEP-gebruik.
PEP is een noodbehandeling die binnen 72 uur na een mogelijke HIV-blootstelling moet worden gestart. Deze behandeling duurt 28 dagen en is beschikbaar op de spoedgevallendiensten van ziekenhuizen. Hoe sneller PEP wordt gestart, hoe effectiever de preventie van HIV-infectie.
België beschikt over uitgebreide naalduitwisselingsprogramma's die steriele injectiematerialen verstrekken aan druggebruikers. Deze programma's zijn gratis en anoniem beschikbaar via verschillende organisaties en sommige apotheken. Ze dragen significant bij aan de preventie van HIV-transmissie via besmet injectiemateriaal.
Accurate informatie over HIV-transmissie en preventie is cruciaal. Onze apothekers verstrekken evidence-based informatie over risico's, preventiemethoden en de nieuwste ontwikkelingen in HIV-preventie. We organiseren regelmatig informatiesessies en hebben educatief materiaal beschikbaar.
Het informeren van (ex-)partners na een HIV-diagnose is belangrijk voor de volksgezondheid. Professionele hulp is beschikbaar voor deze moeilijke gesprekken. Regelmatig testen op HIV en andere seksueel overdraagbare aandoeningen wordt aanbevolen voor seksueel actieve personen, vooral bij wisselende partners.
Een HIV-diagnose kan emotioneel overweldigend zijn. In België is professionele psychologische ondersteuning beschikbaar via HIV-referentiecentra, CAW's en gespecialiseerde therapeuten. Deze ondersteuning helpt bij het verwerken van de diagnose en het ontwikkelen van copingstrategieën voor het leven met HIV.
Verschillende organisaties in België bieden ondersteuning aan mensen met HIV:
Een gezonde voeding ondersteunt het immuunsysteem en de algehele gezondheid bij HIV. Sommige HIV-medicijnen kunnen de opname van bepaalde voedingsstoffen beïnvloeden. Onze apothekers adviseren over voedingssupplementen en mogelijke interacties met HIV-medicatie. Vitamine D, B-complexen en omega-3 vetzuren worden vaak aanbevolen.
Mensen met HIV hebben regelmatige medische controles nodig om de virale load, CD4-celtellingen en mogelijke bijwerkingen van medicatie te monitoren. In België gebeurt dit via gespecialiseerde HIV-centra. Controles vinden meestal om de 3-6 maanden plaats, afhankelijk van de individuele situatie.
Met de juiste medische begeleiding kunnen vrouwen met HIV gezonde kinderen krijgen. Antiretrovirale behandeling tijdens de zwangerschap, een keizersnede indien nodig, en het vermijden van borstvoeding reduceren het transmissierisico tot minder dan 2%. Preconceptiebegeleding wordt sterk aanbevolen.
In België is discriminatie op basis van HIV-status wettelijk verboden. Dit geldt voor werkgelegenheid, verzekeringen, gezondheidszorg en onderwijs. Het Centrum voor gelijkheid van kansen en racismebestrijding behandelt klachten over HIV-gerelateerde discriminatie. Medische privacy wordt strikt beschermd.
Onze apotheek biedt gespecialiseerde diensten voor HIV-patiënten, waaronder medicatiebegeleiding, bijwerkingenbeheer en therapietrouwondersteuning. We zorgen voor discrete levering en bewaring van HIV-medicatie. Onze apothekers zijn getraind in HIV-farmacotherapie en staan klaar voor advies over interacties en bijwerkingen.
24/7 ondersteuning is beschikbaar via verschillende kanalen. De HIV-infolijn biedt anonieme telefonische ondersteuning. Online platforms verstrekken actuele informatie over HIV-behandeling, onderzoek en lifestyle-advies. Telehealth-diensten maken digitale consultaties mogelijk voor routine-opvolging en ondersteuning.
