Hepatitis C-virus (HCV) is een bloedovergedragen virus dat chronische infecties van de lever veroorzaakt. Het virus behoort tot de familie van flavivirussen en bestaat uit verschillende genotypes, waarbij genotype 1 en 3 het meest voorkomen in België. HCV valt de levercellen aan en veroorzaakt ontstekingen, wat op lange termijn kan leiden tot leverfibrose, cirrose en in ernstige gevallen leverkanker.
Er zijn twee vormen van hepatitis C: acute en chronische hepatitis C. Acute hepatitis C treedt op binnen zes maanden na infectie en verloopt vaak zonder symptomen. Bij ongeveer 15-25% van de patiënten verdwijnt het virus spontaan. Echter, bij 75-85% van de geïnfecteerde personen ontwikkelt de infectie zich tot chronische hepatitis C, waarbij het virus jarenlang in het lichaam aanwezig blijft.
In België wordt geschat dat ongeveer 70.000 mensen geïnfecteerd zijn met het hepatitis C-virus. De belangrijkste risicofactoren en transmissiewegen omvatten contact met geïnfecteerd bloed, het delen van injectienaalden, onveilige medische procedures, tatoeages of piercings met niet-gesteriliseerde apparatuur, en in zeldzame gevallen seksuele overdracht of overdracht van moeder op kind tijdens de bevalling.
De vroege symptomen van een HCV-infectie zijn vaak mild en niet-specifiek, waardoor veel mensen niet beseffen dat zij geïnfecteerd zijn. Wanneer symptomen optreden, kunnen deze vermoeidheid, buikpijn, misselijkheid, verlies van eetlust en soms geelzucht omvatten. Deze acute fase duurt gewoonlijk enkele weken tot maanden.
Chronische hepatitis C kan jarenlang asymptomatisch verlopen, wat de ziekte de bijnaam "stille epidemie" heeft opgeleverd. Wanneer symptomen zich wel manifesteren, kunnen deze bestaan uit:
In België zijn verschillende diagnostische tests beschikbaar voor hepatitis C. De eerste stap is meestal een antilichaamtest (anti-HCV), gevolgd door een HCV-RNA test om actieve infectie te bevestigen. Aanvullende tests kunnen leverenzymen, genotypering en leverbiopsie omvatten. Het is belangrijk om een arts te raadplegen bij verdenking op hepatitis C, vooral bij risicogroepen of bij aanhoudende vermoeidheid en leverklachten.
Direct Acting Antivirals (DAAs) vormen de hoeksteen van moderne Hepatitis C-behandeling in België. Deze geneesmiddelen werken rechtstreeks op het HCV-virus en bieden uitstekende genezingspercentages van meer dan 95%. DAAs zijn veiliger en effectiever dan oudere behandelingsmethoden en veroorzaken minder bijwerkingen. De meeste DAA-therapieën bestaan uit combinaties van verschillende werkzame stoffen die samen het virus aanpakken.
In Belgische apotheken zijn verschillende DAA-combinaties verkrijgbaar. Sofosbuvir/Velpatasvir (Epclusa) is een pangenotypische behandeling die effectief is tegen alle HCV-genotypes. Glecaprevir/Pibrentasvir (Maviret) biedt een kortere behandelingsduur en is geschikt voor de meeste patiënten. Elbasvir/Grazoprevir (Zepatier) wordt specifiek gebruikt voor bepaalde genotypes en patiëntgroepen.
Deze medicijnen zijn uitsluitend verkrijgbaar op voorschrift van een specialist, meestal een hepatoloog of gastro-enteroloog. Belgische apotheken kunnen deze geneesmiddelen bestellen, maar vanwege de hoge kosten is voorafgaande goedkeuring van de ziekteverzekering vereist. De meeste apotheken werken samen met ziekenhuisapotheken om een vlotte levering te garanderen. Patiënten moeten rekening houden met een voorbereidingstijd van enkele dagen voor beschikbaarheid.
De meeste Hepatitis C-behandelingen in België duren tussen 8 en 12 weken, afhankelijk van verschillende factoren. Dit is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van vroegere behandelingen die maanden konden duren. De behandelingsduur wordt bepaald door het HCV-genotype, de aanwezigheid van levercirrose, eerdere behandelingsgeschiedenis en de algemene gezondheid van de patiënt.
Behandelingsprotocollen worden aangepast aan specifieke patiëntgroepen en omstandigheden:
Tijdens de behandeling vinden regelmatige controles plaats via bloedonderzoek om de virale lading te monitoren en bijwerkingen op te sporen. De genezing wordt bevestigd door een ondetecteerbare virale lading 12 weken na het beëindigen van de behandeling (SVR12). Belgische behandelcentra rapporteren succespercentages van 95-99%, waardoor Hepatitis C nu beschouwd wordt als een geneesbare aandoening bij de meeste patiënten.
Moderne HCV-behandelingen zoals sofosbuvir en daclatasvir kunnen enkele bijwerkingen veroorzaken, hoewel deze meestal mild zijn. Patiënten rapporteren soms vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid en slaapproblemen. Deze symptomen zijn tijdelijk en verdwijnen meestal na voltooiing van de behandeling.
Bepaalde medicijnen kunnen interacties veroorzaken met HCV-behandelingen. Informeer uw arts over alle medicijnen, supplementen en kruidentherapieën die u gebruikt. Patiënten met ernstige leverziekte of nierproblemen hebben mogelijk aangepaste doseringen nodig.
Hepatitis C verspreidt zich hoofdzakelijk via contact met besmet bloed. Deel nooit naalden, scheermesjes of tandenborstels. Zorg voor steriele omstandigheden bij tatoeages en piercings. Zorgverleners moeten universele voorzorgsmaatregelen hanteren bij bloedcontact.
Na succesvolle behandeling blijft regelmatige monitoring essentieel. Patiënten ondergaan bloedtests om te bevestigen dat het virus definitief is weggenomen. Een gezonde levensstijl ondersteunt leverherstel: beperk alcohol, eet gevarieerd en beweeg regelmatig.
Vaccinatie tegen hepatitis A en B wordt sterk aanbevolen voor HCV-patiënten. In België biedt Sciensano uitgebreide informatie over hepatitis-preventie. Regelmatige controles bij uw huisarts of specialist blijven belangrijk voor levermonitoring.
